Wat is fair? Spreken met elkaar over fair practices in de beeldende kunsten aan de hand van fictieve cases
De gesprekstool Wat is fair? wil mensen sensibiliseren om op een eerlijke manier samen te werken in de beeldende kunsten: denk aan correct vergoeden, een veilige en inclusieve werkomgeving voorzien, transparant zijn over informatie en verwachtingen, elkaar kansen geven om te leren en te groeien, en samenwerken in vertrouwen.
Van alle kunstenaars hebben beeldend kunstenaars gemiddeld het laagste inkomen. Het onderzoek Loont Passie (2019) geeft aan dat het mediaan netto jaarinkomen van beeldend kunstenaars in Vlaanderen €18.000 bedraagt. Velen worden zelfs niet vergoed voor hun werk.
Maar wat is een juiste verloning voor beeldend kunstenaars en freelance curatoren? Beeldend kunstenaars, curatoren, gesubsidieerde beeldendekunstorganisaties en musea voor hedendaagse kunst kwamen een richtlijn overeen voor eerlijk samenwerken en een vergoedingscalculator om een eerlijk loon te berekenen. Beide vind je terug op juistisjuist.be.
Werken in de kunstensector werd lang gekenmerkt door machtsrelaties, uitbuiting en onderlinge concurrentie. Dit werd vaak goedgepraat met argumenten als “kunstenaars werken uit passie en niet voor geld”, “de uitnodiging draagt bij aan je zichtbaarheid en reputatie” en “andere kunstenaars zullen onze voorwaarden wél aanvaarden”. Maar nu is het tijd voor de omslag naar eerlijk samenwerken.
Eerlijk samenwerken bereik je via een gelijkwaardige dialoog tussen bijvoorbeeld een kunstenaar, een curator, een galerie, een verzamelaar, een museumdirecteur of een publieksmedewerker
De gesprekstool Wat is Fair? bestaat uit 20 cases waarin telkens andere spelers en andere aspecten uit de beeldende kunsten aan bod komen zoals residenties, creatie, tentoonstellingen en verkoop. Door er met elkaar over te praten en naar anderen te luisteren word je je beter bewust van wat fair is en wat niet.