Symposium ‘Verbeelding en publiek domein. Mogelijkheden van kunst in opdracht’

Programma

VOORMIDDAG

9u15-10u onthaal met koffie
10u-10u15: introductie door Leen Hammenecker (coördinator Pilootprojecten Kunst in Opdracht)
10u15-11u15: workshops sessie 1
11u15-11u45: pauze
11u45-12u45: workshops sessie 2
12u45-13u30: lunch met broodjes (enkel voor de deelnemers aan het volledige programma)

In de voormiddag staan vijf parallelle workshops op het programma: deelnemers en experten ontrafelen de zin en onzin van bepaalde clichés, zowel vanuit het perspectief van de opdrachtgever als dat van de kunstenaar en het publiek. De deelnemers maken een keuze uit twee van de vijf workshops. Elk van de workshops start met een inhoudelijke insteek door een expert en wordt gevolgd door een gesprek met de deelnemers.

—

Workshop 1 (Toe-eigening): Wij hebben dat kunstwerk niet gevraagd, wat moeten we ermee?
Met: Pieterjan Gijs (kunstenaarscollectief Gijs Van Vaerenbergh) en Thérèse Legierse (bemiddelaar De Nieuwe Opdrachtgevers) (moderator)
Bekijk hier de presentatie van Pieterjan Gijs.

In wiens naam geeft de opdrachtgever een kunstopdracht? Stelt de opdrachtgever een vraag in eigen belang of in het belang van ‘het publiek’? Wat als het publiek niet zit te wachten op kunst? Een opdrachtgever kan vanuit een engagement voor de gemeenschap echter ook zelf beslissen om kunst in het publiek domein te brengen. Is aanvaarding of toe-eigening door het publiek wel nodig? Toe-eigening is dikwijls ook wisselend: aanvankelijke weerstand kan omslaan in draagvlak en omgekeerd.

—

Workshop 2 (Identiteit): Met dit kunstwerk zetten we onszelf op de kaart. Kunst helpt ons om te weten wie we zijn.
Met: Ronald Van de Sompel (curator en voormalig adviseur kunst in opdracht Team Vlaams Bouwmeester) en Dirk De Wit (Kunstenpunt) (moderator)
Bekijk hier de presentatie van Ronald Van de Sompel.

Sommige opdrachtgevers verwachten dat kunst de identiteit van de bewoners zal bevestigen, of dat kunst kan helpen bij de transitie naar het vinden van een nieuwe identiteit. Kan een actie van een kunstenaar revelerend zijn voor de identiteit van bewoners? Hoe kan een kunstenaar omgaan met dergelijke vragen van een opdrachtgever? Wat zijn de verschillende benaderingen die hier een rol spelen bij opdrachtgevers, kunstenaars en publiek?

—

Workshop 3 (Gemeenschapsvorming): Kunst in het publiek domein is het perfecte middel om burgers te laten participeren en gemeenschapsgevoel te creëren.
Met: Griet Ivens (bemiddelaar Fondant en directeur CC Ter Dilft, Bornem) enKatrien Laenen(Team Vlaams Bouwmeester) (moderator)
Bekijk hier de presentatie van Griet Ivens.

Er is een groeiende tendens om burgers (al dan niet actief) te betrekken bij kunstprojecten. Participatie aan kunst kan bevorderend zijn voor het gemeenschapsgevoel en kan voor verbindingen zorgen. Draagt participatie van burgers aan kunstprojecten daadwerkelijk bij tot activering, of eerder tot passief ‘meedoen’? Zorgt participatieve kunst niet voor een valse vorm van inspraak? Wordt kunst ingezet als spreekbuis voor wat politiek onderdrukt wordt en als middel om de onherbergzaamheid van het publiek domein ‘op te lossen’? Wat is de meerwaarde in het betrekken van burgers bij een kunstpraktijk?

—

Workshop 4 (Hefboom): Kunst is een hefboom voor stadsvernieuwing.
Met: Evelien Bracke (curator) en Mieke Mels (Mu.ZEE) (moderator)
Bekijk hier de presentatie van Evelien Bracke.

Steden en gemeentes zijn voortdurend in transitie. Kunst en cultuur worden vaak ingezet als een hefboom om bepaalde wijken of regio’s te revitaliseren. Kunnen we van kunst in de publieke ruimte verwachten dat het een hefboomfunctie opneemt en wat bedoelen we daar dan mee? Hefbomen worden vooral vanuit economische termen bekeken, maar kan je daar over nadenken in culturele termen?

—

Workshop 5 (Autonomie): Werk in opdracht is iets anders dan autonoom werk.
Met: Stijn Van Dorpe (kunstenaar) en Tom Van Imschoot (criticus, essayist, docent) (moderator)
Bekijk hier het schema van Stijn Van Dorpe.

Kunstenaars bevinden zich bij het werken in opdracht voor de publieke ruimte in een spanningsveld tussen autonomie en instrumentalisering. Sommige kunstenaars hanteren andere strategieën bij het werken in opdracht dan bij hun autonoom werk. Wat bekent het om te werken voor een opdrachtgever? Hoe kan je als kunstenaar je autonomie handhaven in een opdrachtsituatie? Hoe kunnen opdrachtgevers ‘ruimte’ geven aan de kunstenaar?

—

NAMIDDAG

13u15-13u30: ontvangst met koffie voor deelnemers aan het namiddagprogramma

13u30-13u40: introductie door Chris Keulemans

13u40-14u00: keynote Jeroen Boomgaard (lector Art & Public Space Gerrit Rietveld Academie) biedt in zijn lezing een stevige set van argumenten om een kunstopdracht te geven. Lees hier de keynotelezing van Jeroen Boomgaard.

14u00-16u00: drie duogesprekken gemodereerd door Chris Keulemans, waarin kunstenaars, bemiddelaars en opdrachtgevers vanuit hun positie reageren op de uitdagingen van kunst in de publieke ruimte.`

​14u00-14u35: duogesprek met kunstenaars Sarah & Charles en Birthe Leemeijer, ingeleid door een filmpje met kunstenaar-curator Nico Dockx (pilootproject provincie Antwerpen)

14u50-15u25: duogesprek met bemiddelaars Nils van Beek en Sara Weyns, ingeleid door een filmpje met bemiddelaar Danielle van Zuijlen (pilootproject Tondelier / Stad Gent)

15u25-16u00: duogesprek met opdrachtgevers Joris Wijsmüller(wethouder Stadsontwikkeling en Cultuur Den Haag) en Ilse Uyttersprot en Ann Van de Steen (schepenen cultuur en stadsvernieuwing Aalst), ingeleid door een filmpje met opdrachtgever schepen Anniek Nagels (pilootproject stad Genk

16u00-16u15: presentatie publicatie ‘Meer dan object’ over de Pilootprojecten Kunst in Opdracht door waarnemend Vlaams Bouwmeester Stefan Devoldere en overhandiging van het eerste exemplaar samen met Felix De Clerck (Kunstenpunt) en Christine Claus (Departement CJSM) aan Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz.

16u15: slotwoord door Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz

16u30-18u00: receptie

Locatie & tijdstip

11 december van 9u15 tot 18u00
Locatie: KVS, Lakensestraat 146, Brussel

Meer info

Het symposium is een initiatief van de Vlaamse overheid, Departement Cultuur Jeugd en Media, Team Vlaams Bouwmeester en Kunstenpunt.