Reshaping is caring
Op 5 maart besliste Kunstenpunt samen met een reeks internationale partners om de eerstvolgende bijeenkomst in het kader van RESHAPE, voorzien in Zagreb van 9 tot 13 maart, te annuleren – of liever: niet fysiek te laten plaatsvinden.
RESHAPE is een grootschalig Creative Europe-project rond nieuwe vormen van samenwerking in de kunsten, met als inzet het herdenken van samenwerkingsmodellen en -instrumenten in het artistieke ecosysteem in Europa vanuit principes als fairness, solidariteit, evenwaardigheid en duurzaamheid.
Virtueel, inclusief en veilig
Gelijk met de beslissing om de meeting niet fysiek te laten doorgaan (op dat moment spraken we nog over “annulatie”) begonnen we het idee van een lijfelijke meeting om te vormen – te “RESHAPEN” – tot een andersoortige bijeenkomst: virtueel, inclusief en veilig voor allen. Daar konden we echter pas mee starten na de pijnlijke maar noodzakelijke beslissing om alle vlucht-, trein- en busreizen en alle geboekte overnachtingen te annuleren. En na de maanden voorbereiding die de bijeenkomst had gevergd, en die ook bestond uit lokale werkbezoeken en debatten, met tegenzin maar in consensus door te slikken.
Op het moment van de “annulatie” had het coronavirus België nog niet bereikt, noch leek het denkbaar dat de epidemie zou uitgroeien tot de proporties die ze vandaag heeft. Wat wel duidelijk werd, is dat de impact op mensen van “een zeer besmettelijke maar voor de meesten niet dodelijke griep” verschilt naargelang hun leeftijd, gezinssituatie, algemene gezondheidstoestand, woonplaats, en de medische infrastructuur waartoe ze toegang hebben. En wilden wij samenwerking in de kunsten niet net herdenken vanuit evenwaardigheid?
De partners binnen RESHAPE komen uit alle landen van Europa en haar buitengrenzen, inclusief de MENA-regio. Sommige van de mensen die naar Zagreb zouden afzakken hebben inwonende bejaarde ouders en maakten zich grote zorgen. In sommige landen waren de scholen reeds dicht, waardoor kinderen opvang nodig hadden. Sommigen vreesden om na een bezoek aan Zagreb twee weken in afzondering te worden geplaatst, of erger: om hun land gewoon niet meer in te kunnen. Een aantal partners legde ons uit dat “een banale griep” voor hen helemaal niet banaal maar potentieel levensbedreigend is, gezien de toestand van de zorginfrastructuur in hun land. Op die manier beschouwd is corona relativeren ook een kwestie van privilege. En los van dat alles zijn fysieke bijeenkomsten van ruim zeventig mensen niet zonder risico voor infectie. De meeting een andere invulling geven was dus een kwestie van zorgzaamheid voor elkaar en voor de gemeenschap waarin we wonen en werken.
Het goede nieuws is dat dat wonderwel lukt. Digitaal samenwerken en geconcentreerd overleggen, zelfs met relatief grote groepen mensen, is mogelijk. RESHAPE ligt dus niet stil, alle meetings – plenair, kleinere workshops, besloten werkgroepen – grijpen gewoon plaats en er wordt intensiever overlegd en samengewerkt dan ooit.
En nu?
Afgaande op de nieuwsberichten lijkt de kunstensector vandaag collectief de zalen te sluiten om zijn steentje bij te dragen tot het indijken van het virus. Daar sluit Kunstenpunt zich met overtuiging bij aan.
Concreet betekent dat dat we alle geplande activiteiten tot aan de Paasvakantie annuleren, uitstellen of – bij voorkeur – een andere invulling geven. Dat vergt enig maatwerk omdat de maatregelen verschillen afhankelijk van het geplande evenement. Deelnemers aan de geplande evenementen krijgen hierover persoonlijk bericht.
Dankzij RESHAPE leren we dag na dag bij over een veilige digitale invulling van acties waarbij relatief grote groepen betrokken zijn. Voor ons is er dus een derde optie naast “afgelasten” en “uitstellen”. Dat kan omdat we het geluk hebben geen massa-evenementen te organiseren, geen tickets te verkopen, en geen al te hoge kosten te maken voor zaken als zaalhuur, catering en techniek.
Is het mogelijk om ons niet te laten verlammen door een crisis, maar om weerbaarheid, creativiteit en verantwoordelijkheid te betonen in onze omgang ermee? Dat is wat we willen testen in deze lastige periode voor het kunstenveld, in de hoop onze inzichten later breder te kunnen delen. Want “Reshaping is caring”, zeker in tijden van pandemie.
