Hoe krijgen we landschapsversterking in werking?

Line-up

• keynote speech: Orlando Maaike Gouwenberg
• panel: Khalid Koujli El Yakoubi, Khadija El Kharraz Alami, Caroline Dumalin en Pieter Theuns
• moderator: Ann Olaerts

Herbekijk het volledig publiek gesprek

of lees hier de integrale transcriptie.

Wat zijn de Take-aways van dit gesprek?

Mogelijke kandidaat-”kerninstellingen” zijn al met elkaar in gesprek over de toekomst: wie kiest voor het tienjarige statuut en waarom? Nog niet elke mogelijke “kandidaat” is hierbij betrokken, de gesprekken zijn ook nog niet afgerond.

Er wordt opgeroepen om bij het denkwerk ook kunstenaars te betrekken, en om het gesprek breder te trekken dan enkel grotere structuren. Het veld hangt aan elkaar van interdependenties, valoriseer en expliciteer dat. Ook wordt gepleit om de landschapsversterkende rol niet louter te vertalen als “goede zorg voor eigen kunstenaars” maar breder te kijken, letterlijk naar het landschap.

Toch wordt uitgebreid stilgestaan bij die zorg voor – en ruimer: het betrekken van – kunstenaars. Een tienjarige horizon laat toe om de kunstenaar organischer en flexibeler te volgen in diens parcours, zonder productiedruk.

Als je niet gebonden bent aan een seizoensritme, of een publieksgerichte context, dan kun je tijd, middelen en ruimte voorzien op maat van noden en nieuwe ideeën die zich van onderaan aandienen.

Caroline Dumalin

Radicalere beslissingen worden mogelijk, en het biedt makers de kans diepe banden te smeden met de omgeving waar wordt gewerkt. Dat is iets anders dan “ergens landen, twee à drie weken repeteren, en spelen”.

Tien jaar ondersteuning biedt de kans om met de instellingen om je heen – internationaal of lokaal – lange trajecten op te zetten. Het kan een maker meer zekerheid bieden op de lange termijn. Er is commitment en radicalere keuzes worden mogelijk.

Orlando Maaike Gouwenberg

Meer algemeen leeft de vraag naar meer verbinding en uitwisseling zeer sterk: dialoog tussen makers verbonden aan verschillende structuren, uitwisseling en solidariteit tussen huizen (“soms moet je met één stem kunnen spreken”), correcte maatschappelijke representatie.

En dan zijn er de centen: “toon mij je budget en ik zeg waar je prioriteiten liggen.” Als je je engageert voor een maker betekent dat dat je een plan-B voorziet voor wanneer er iets misloopt (zoals een niet-gehonoreerde aanvraag voor projectmiddelen). Er zijn zakelijke praktijken uit het verleden die vandaag niet meer kunnen. Alle werk moet betaald, ook het onzichtbare. De vraag is of en hoe we ons daarvan verzekerd kunnen zien met bindende afspraken.

Voorbij de individuele relatie van structuren met “hun” makers kunnen kandidaat-kerninstellingen dus landschapsbreed kijken wat ze samen kunnen doen. Welke hiaten stelde de Landschapstekening Kunsten vast? Wat is daar sinds corona bij gekomen? Waar kunnen we samen aan werken?

Genoemde ideeën: bepaal samen een pool makers die we de komende tien jaar relevant vinden en voor wie we gezamenlijk langdurige begeleiding voorzien. Creëer een gedeeld decoratelier en/of andere systemen voor het delen van middelen in de sector (tijd, geld, materiaal, kennis, netwerk). Zorg voor dialoog, inspiratie en uitwisseling tussen makers verbonden aan verschillende structuren. Creëer vertrouwensnetwerken voor verduurzaming, goede werkomstandigheden, enzovoort. Smeed banden met andere sectoren, zoals media en onderwijs. 

Veel van wat vanavond gezegd wordt hangt in de lucht, vond al zijn weg naar de artistieke plannen van organisaties. Dat wordt niet altijd gezien, dus communiceer daarover.

Vooral: laat je niet verleiden tot compartimentering van het kunstenveld. Waar zijn vanavond de kleinere organisaties? Waarom is dit een one-off? Meer en breder gesprek is nodig. Wie maakt daar werk van?