Hoe hoger op de ladder, hoe minder diversiteit. Ontdek de resultaten van de Diversiteitstelling 2024

Hoe divers is ons kunstenveld? Hoe groot zijn de stappen die we reeds hebben gezet, hoe lang is de weg nog te gaan? Welke verschillen tussen organisaties kunnen we vaststellen? Na een eerste onderzoek in 2018 om antwoord te bieden op deze belangrijke vragen, hernam Kunstenpunt afgelopen zomer de diversiteitstelling.

Diversiteit omvat meerdere aspecten – in dit onderzoek werden specifiek migratieachtergrond, handicap en genderidentiteit bevraagd.

In samenwerking met LEVL, KU Leuven en een groep mensen met uiteenlopende expertises werd een korte, online vragenlijst doorgestuurd naar tewerkgestelden en leidinggevenden in kunstinstellingen, kunstenorganisaties met werkingssubsidies (2023-2032) en organisaties met specifieke opdrachten. Dit onderzoek representeert bijgevolg niet de volledige kunstensector.

Een overzicht van de bevindingen

De resultaten van de Diversiteitstelling 2024 bevestigen een aantal zaken die intuïtief al geweten zijn. Er is een grote kloof tussen de ambitie naar een inclusieve sector, en de uiteindelijke implementatie ervan op de werkvloer. Mensen met geprivilegieerde identiteitskenmerken (cisgender, zonder migratieachtergrond en zonder handicap) zijn overgerepresenteerd, zeker in leiderschapsrollen, en ervaren weinig tot geen discriminatie.

Respons

  • 83% van de respondenten zijn vast tewerkgesteld. Hoewel vorig onderzoek toont dat het percentage van werknemers in los dienstverband groter is in de kunstensector, blijven deze groepen moeilijk te bereiken in bevragingen.
  • Van de 1436 mensen die bevraagd zijn, hebben er 554 geantwoord. Slechts de helft van de eindverantwoordelijken van de bevraagde organisaties hebben geantwoord.

Handicap, migratie en genderidentiteit

  • 27% van de respondenten heeft een handicap. Dit omvat vooral niet-fysieke aspecten, zoals chronische ziektes of problemen met mentaal welzijn. Dat percentage weerspiegelt de maatschappelijke realiteit. We zien die representatie duidelijk bij medewerkers, maar minder in leidinggevende functies, en (statistisch significant) minder bij eindverantwoordelijken.
  • 87% van de respondenten heeft de Belgische geboortenationaliteit, tegenover 67,5% in de Belgische samenleving. 15% van de respondenten met een Belgische nationaliteit heeft een migratieachtergrond. Mensen met een migratieachtergrond zijn oververtegenwoordigd in lagere posities.
  • Onder de respondenten waren er 57% cisvrouw, 39% cisman, 4% andere. Dat laatste percentage komt overeen met de Belgische samenleving. Cisvrouwen zijn gebalanceerd of zelfs overgerepresenteerd in de meeste jobinhouden.

Discriminatie

  • 16% van de respondenten geeft aan discriminatie te ervaren, waarvan de grootste groep omwille van genderidentiteit, gevolgd door migratieachtergrond en ten slotte handicap. 8% van de respondenten wou niet antwoorden waarom, of weet het niet. Belgen met een achtergrond van buiten de Europese Unie rapporteren significant meer discriminatie dan gemiddeld.
  • Hoe hoger op de hiërarchische ladder, hoe minder ervaring met discriminatie.

Dataverzameling

Deelname aan de vragenlijst gebeurde vrijwillig en volledig anoniem. Antwoorden kwamen op geen enkel moment bij de werkgevers van de deelnemende organisaties terecht, noch bij Kunstenpunt. De verwerking van deze data gebeurde door de KU Leuven.

Deze bevraging was geen meldpunt voor discriminatie. Respondenten die te maken krijgen met discriminatie en dit wouden melden, werden aangeraden contact op te nemen met 1712, het Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag of het Vlaams Mensenrechteninstituut.

Meer informatie

Lees het volledige onderzoek en de bijhorende resultaten via onderstaande link. Ben je op zoek naar meer informatie, of heb je vragen? Mail onze collega Tom.

Diversiteit in de kunstensector – meting 2024

Bronnen ter voorbereiding van dit onderzoek:


Bezoek onze kenniswiki

Op zoek naar inzicht over hoe de kunstensector functioneert en ontwikkelt? In onze kennismodule verzamelen we diepgaande analyses en besprekingen.

De thema's van Kunstenpunt

Welke dossiers onderzoekt en analyseert Kunstenpunt? Welke thema’s bepalen straks de toekomst van de kunsten in Vlaanderen en Brussel? Ontdek hier het overzicht.