Gedeelde grond 6 – luister naar de nieuwe podcast met Jan Van den Borre
Gedeelde grond is een reeks gesprekken met kunstprofessionals uit Vlaanderen. Waar dromen ze van? Waar maken ze zich zorgen over? In de zesde aflevering vertelt Jan Van den Borre van MA Festival over vernieuwing in oude muziek.
We proberen hier content te tonen van Spotify.
Kunsten.be gebruikt minimale cookies. Om inhoud te zien die afkomstig is van een externe site, kan die site bijkomende cookies plaatsen. Door de inhoud te bekijken, aanvaard je deze externe cookies.
Lees meer over onze privacy policy.
Samenvatting
Jan Van den Borre is artistiek directeur bij het MA Festival Brugge, dat vernieuwing wil brengen in de wereld van de oude muziek. Maar is dat geen paradox? Hoe doe je dat dan? Voor Jan betekent het vooral: connectie opzoeken met zowel andere kunstvormen als met wat er leeft in de maatschappij. “De oude muziek is een zeer dogmatische sector geworden. Er zijn een aantal dingen in steen gebeiteld in 1975, en we blijven die stenen tafels maar boven halen. Dat vind ik zeer beperkend.”
“Mijn grootste droom is dat we de schotten tussen de verschillende sectoren kunnen verwijderen.”
Dus nodigt Van den Borre niet alleen muzikanten maar ook andere creatievelingen uit om te cureren, programmeren, spelen, fotograferen, schrijven of beeldende kunst te maken in de hoop dat daar iets uit komt dat groter is dan de som der delen. Zo vraagt hij de jonge feministische auteur Dominique De Groen om een spiegeltekst te schrijven bij een voorstelling gebaseerd op de La Cité de Dames van Christine de Pizan uit 1405, over een utopische maatschappij geleid door vrouwen. Dat levert niet alleen een mooi middeleeuws concert op, maar ook een vertrekpunt om te reflecteren over het vrouwbeeld in de oude muziek, de kunst en de maatschappij.
Van den Borre ziet een evolutie weg van vastgeroeste formats, denk bijvoorbeeld aan Figurine van Lieselot De Wilde. “Was dat nu een concert, muziektheater, een voorstelling of een performance (…) die in Concertgebouw Brugge staat, maar die evengoed in een kunstgalerie of in de publieke ruimte kan staan? Dat moeten we gaan opzoeken.”
Zijn devies? Niet te veel spreken over wat er moet veranderen, maar het gewoon doen. Verwachtingspatronen durven doorbreken en mensen verrassen. En daarbij meer oog hebben voor identiteit.
In de oude muziek worden mensen vooral geïdentificeerd aan hun functie of instrument, waardoor veel facetten van een persoon verloren gaan, die kunnen bijdragen aan het geheel. Van den Borre geeft het voorbeeld van een Canadese non-binaire bas die Ich Habe Genug zingt, waardoor de cantate een volledig andere invulling krijgt.
Die notie van identiteit leeft volgens hem veel meer bij de nieuwe generatie muzikanten, al merkt hij op dat jongeren – en zeker vrouwen – minder vaak de kans krijgen om langzaam te groeien in een bepaalde rol. Toch ziet hij in middeleeuwse en vroege renaissance muziek een aantal sterke vrouwelijke muzikale leiders opstaan “omdat er in de latere genres geen plaats is. Er zijn een aantal heel grote oude eiken die daar alle plaats innemen en geen vierkante centimeter over laten voor iemand anders, waardoor die heel interessante makers een ander repertoire zoeken en daar ongelooflijk werk doen. Met als heel leuk gevolg dat dit muziekgenre nu een echte revival meemaakt, veel meer identiteitsgebonden, met een heel open blik naar maatschappij, naar mens, naar gender toe.”
Tot slot houdt Jan een pleidooi voor dialoog: er zijn een aantal sectoren binnen het kunstenveld die elkaar zeer goed kennen, maar ook een aantal die elkaar helemaal niet kennen, hoewel er overlap is qua zowel publiek als thema’s en esthetiek. Hij pleit voor sectormomenten die niet binnen een bepaalde niche blijven, maar over de disciplines heen gaan. Want uit dat soort dialoog komt volgens hem altijd wel iets interessants voort.
Opgenomen: 29 mei 2023 bij Kunstenpunt in Brussel.
Download hier de volledige transcriptie van de podcast
Beluister de podcast via
