Gedeelde grond 4 – luister naar de nieuwe podcast met Jan Vandenhouwe
Gedeelde grond is een reeks gesprekken met kunstprofessionals uit Vlaanderen. Waar dromen ze van? Waar maken ze zich zorgen over? In de vierde aflevering vertelt Jan Vandenhouwe, artistiek directeur van Opera Ballet Vlaanderen, over de rol die cultuur volgens hem in de maatschappij zou kunnen en moeten spelen.
We proberen hier content te tonen van Spotify.
Kunsten.be gebruikt minimale cookies. Om inhoud te zien die afkomstig is van een externe site, kan die site bijkomende cookies plaatsen. Door de inhoud te bekijken, aanvaard je deze externe cookies.
Lees meer over onze privacy policy.
Samenvatting
Opera Ballet Vlaanderen (OBV) is één van de zeven Vlaamse kunstinstellingen. Met locaties in Gent en Antwerpen produceert en presenteert het opera, dans en concerten met een eigen orkest, koor en kinderkoor. Jan Vandenhouwe is er artistiek directeur.
Hij vindt dat cultuur een meer leidinggevende rol zou moeten krijgen in de samenleving. Nu staat de plek van cultuur vaak onder druk en zit de sector vooral in het defensief. Nochtans kan de creatieve sector volgens hem een belangrijke rol spelen, zeker in tijden waarin crisissen elkaar steeds sneller lijken op te volgen:
“Het formuleren van dromen is eigen aan kunst. Kunst kan verbeelden hoe de wereld zou kunnen zijn: de meeste grote werken uit het operagenre hebben altijd alternatieven geformuleerd voor wat er gaande is.”
De kunsten hebben een voorbeeldfunctie en kunnen letterlijk dingen tonen op scène, zoals hoe we kunnen samenleven en samenwerken, met aandacht voor verschillende stemmen. Neem nu diversiteit: opera en ballet zijn historisch genres uit een tijd waarin vooral aandacht ging naar werken geschreven door witte mannen. Toch probeert OBV een evenwicht te vinden door bijvoorbeeld ook werk op te voeren van vrouwelijke componisten die lange tijd niet ernstig zijn genomen of door met vrouwelijke dirigenten te werken.
Verder zet OBV ook in op nieuw hedendaags werk, inclusie en talentontwikkeling. Jan: “Wie geven we vandaag opdrachten en welke verhalen vertellen we? We moeten kijken naar de diversiteit in onze steden en die verhalen naar boven brengen. Ik zie dat hier in huis gebeuren: kijk je naar ons kinderkoor, dan is dat al veel diverser dan ons volwassenenkoor.”
Ook in hun publiek merkt OBV een evolutie: 50% van het publiek vorig seizoen kwam nooit eerder naar Opera Ballet Vlaanderen. Zij komen niet per se omdat ze Le nozze di Figaro kennen, maar wel om bijvoorbeeld Lisaboa Houbrechts aan het werk te zien. “Je voelt dat die titels van grote werken de jongere generatie niets meer zeggen. Zij komen om andere redenen: een interessante choreograaf of filmmaker, een acteur, iemand die ze kennen van ergens anders.” Zo wordt het beeld van opera en ballet als een soort ivoren toren langzaam doorbroken:
“Ik vind het een goed teken als jonge mensen komen aankloppen omdat ze door te zien wat we doen, het gevoel hebben dat ze bij ons terecht kunnen en een project kunnen pitchen.”
In Italië, Polen en Hongarije zie je wat een extreem-rechtse regering kan teweegbrengen. Wat kan de kunstensector daaraan doen? Jan: “Zoveel mogelijk verbinding uitdragen en met positieve verhalen naar buiten blijven komen. We mogen niet verstarren. Een van de belangrijkste dingen is: blijven verder doen, blijven creëren en proberen. De kunsten zijn één van de weinige domeinen waar falen soms nog wordt toegestaan. als artiest kun je nog steeds zaken uitproberen. Ik vind dat een taak voor de grote instellingen om het werken met jonge makers als een traject te benaderen: het gaat niet altijd over het eindresultaat, maar over het leerproces.”
Verbinding en samenwerken dus, van de kunstinstellingen tot kleine organisaties, kunstenaars en freelancers. Want samen standpunten innemen is nodig om een dialoog te kunnen voeren met de politiek en op het beleid te kunnen wegen. Daarin ziet Jan een belangrijke rol voor de grote instellingen: zij moeten hun gewicht in de schaal leggen om bepaalde thema’s zoals diversiteit en duurzaamheid blijvend op de agenda te zetten.
“Samen weer een visie ontwikkelen rond die grote thema’s, dat is groots.”
Opgenomen: 30 juni 2023 bij Opera Ballet Vlaanderen in Antwerpen
Beluister de podcast via
Download hier de volledige transcriptie van de podcast
