Afscheid van Kobe Matthys

Kobe Matthys kwam op voor de gemeenschap: in zijn artistieke praktijk, in zijn engagement voor kunst in de samenleving en in zijn dagelijks leven. Onder de naam Agentschap (opgericht in 1992) onderzocht hij de impact van de wetgeving rond intellectuele eigendom op het creëren, het statuut van een werk, auteurschap, originaliteit en eigendom. In 2020 was Agentschap één van de laureaten van de Belgian Art Prize, in 2021 ontving Agentschap de Ultima voor Beeldende Kunsten.

Kobe zette als kunstenaar én als geëngageerd burger acties en projecten op wanneer gemeenschapswaarden onder druk kwamen, en deed dat steeds collectief. Hij was betrokken bij Universal Embassy, een opvang- en ontmoetingsplek waar mensen zonder papieren ervaringen konden delen, elkaar konden helpen en een publieke stem konden ontwikkelen. Universal Embassy was gehuisvest in de voormalige ambassade van Somalië in Brussel, die eind 1990 en begin 2000 leeg stond door de burgeroorlog in het Afrikaanse land. Het was een plek voor zorg, menselijkheid en universele basisrechten. 

Matthys was ook één van de bezielers van State of the Arts (SOTA), dat opkomt voor de plaats en rol van kunst in de maatschappij en voor een rechtvaardigere samenleving. Hij startte met andere intermediaire organisaties het traject Fair Practice op, dat uitmondde in de eerste Fair Practice Almanac in 2019. Een tweede editie komt binnenkort uit. 

Samen met SOTA kwam Kobe op tegen de besparingsplannen van de Vlaamse regering op cultuur en op de projectsubsidies. Hij streed van in het begin mee voor het kunstenaarsstatuut en was een cruciale stem in de hervormingen van de sociale zekerheid voor kunstenaars en kunstwerkers. 

Zijn overtuiging om duurzaam te leven en te werken deed hem zoeken naar een collectief model om woon- en werkruimte aan te kopen en ecologisch te verbouwen (Co-Post in Sint Gillis), en om nalatenschappen – waaronder zijn eigen archief – te beheren. Hij zette zich ook samen met andere kunstenaars in om een charter op te stellen waarmee kunstinstellingen zich konden engageren om enkel te werken met sponsors die duurzaam handelen.

Een mooie metafoor, maar minder zichtbaar, was zijn passie om te werken met de natuur in zijn moestuin en bij te dragen aan de strijd voor biodiversiteit, bijvoorbeeld met zijn engagement voor de Field Liberation Movement.

Kobe Matthys laat ons concrete tools na om zorgzaam te leven en te werken. Voor hem was kunst een manier om radicaal te zijn en toch voortdurend in dialoog te gaan met andere kunstenaars en burgers rond concrete maatschappelijke vraagstukken.

Kunstenpunt werkte met Kobe Matthys aan o.a. Fair Practice, Do It Together (Fair Arts Almanac), de hervorming van het kunstenaarsstatuut en het traject Ruimte voor Kunst. We zullen zijn genereuze betrokkenheid missen.