Waarom Fair Practices toepassen in de kunstensector?
Kunst wordt ontwikkeld, gemaakt, geco-creëerd, gepresenteerd door mensen: kunstenaars en kunstwerkers. Om ten volle tot artistieke kwaliteit te komen en daarbij een cultureel-maatschappelijk rol te spelen, moeten deze mensen in goede omstandigheden kunnen werken.
Werk heeft waarde en toch werken kunstenaars te vaak onbetaald. Het onderzoek Loont passie? verzamelde gegevens over het jaarinkomen van kunstenaars in de muziek, podiumkunsten, beeldende kunsten, literatuur, film, design en architectuur. Dat is laag, vergeleken met het mediaan inkomen van de Belgische bevolking. Daar bovenop signaleren kunstenaars dat artistieke autonomie gepaard gaat met werkonzekerheid. Om hun sociale zekerheid, fiscaliteit, auteurs- en nevenrechten correct te regelen moeten ze zich in een administratief kluwen wagen. Zeker als ze artistieke en niet-artistieke jobs willen (of moeten) combineren of nationale en internationale opdrachten elkaar afwisselen is de toepassing van de regels ingewikkeld.
Door te wijzen op de problemen die kunstenaars ervaren, zien we ook waar het schort in hoe de sector als geheel functioneert. In het werkveld wordt al lang en op veel plekken naar antwoorden gezocht. De implementatie van fair practices is zowel een individuele als een collectieve verantwoordelijkheid. Kunstenaars onderling en samen met organisaties én collectieve afsprakenkaders zijn nodig om de professionele werkomstandigheden in de kunsten te verbeteren.
Het charter fair practices definieert vier principes voor samenwerkingen in de kunstensector: solidariteit, transparantie, duurzaamheid en verantwoordelijkheid. Dit is het richtinggevend kader voor twaalf afspraken, als houvast voor de praktijk. Dit charter is na een participatief werkproces goedgekeurd door de leden van oKo (overleg kunstenorganisaties, de federatie van de professionele kunsten) en wordt samen met een online toolbox toegankelijk gemaakt voor iedereen in de kunstensector.
