Tussenpersonen in het kunstenveld

Managers bestaan er in alle maten en gewichten en ze verschillen onderling van de functies die ze vervullen. Een manager is nauw betrokken bij het traject van de artiest: dat kan zowel op artistiek, zakelijk als praktisch gebied zijn. Een manager ondersteunt een kunstenaar met het uitwerken van een  langetermijnvisie.  Gaande van het opbouwen van een artistieke identiteit, tot het leggen van de juiste netwerken en zelfs mee beslissingen maken in professionele keuzes. Daarnaast ondersteunt een manager de kunstenaar in het praktische zoals opvolging van administratie, afspraken maken met partners of kunstinstellingen, de agenda bijhouden, subsidiedossiers schrijven, facturen en contracten opstellen etc.

De ene manager focust zich al meer op het strategische en het netwerken, terwijl de andere manager eerder een expertise heeft in de praktische ondersteuning. Wanneer en of je met een manager samenwerkt is zeer individueel per kunstenaar. Meeste managers werken op basis van vertrouwen en zonder contract.

Opgepast: een manager ‘brengt’ je niet naar de top, zo werkt het niet.

In tegenstelling tot andere go-betweens kan de manager wél mee de toekomst van de artiest bepalen: welke opdrachten wel of niet aan te nemen, mee het traject uitstippelen opdat de artiest en diens reputatie kunnen groeien. Er zijn er die zich bezighouden met ticketsales, overnachtingen, boekingen, auteursrechten, PR, coaching… Zorg dat je altijd goed weet wat je manager wel en niet doet (en hoeveel je daarvoor betaalt). Meer informatie over de financiële kant van de zaak vind je bij Cultuurloket.

Of impresario. Een agent vertegenwoordigt een artiest in de zoektocht naar professionele opdrachten via o.a. audities en regelt de contacten en administratie bij dans- en acteeropdrachten. Het is ook een belangenbehartiger.

Een muzieklabel of platenmaatschappij zal nieuw talent scouten en intensief begeleiden bij het uitbrengen van opnames. Financiering, marketing, productie en distributie behoren bij de functies van een label. Er zijn grote en kleine labels en sommige labels vertegenwoordigen een bepaald genre. In principe kun je zelf je muziek releasen. Maar een label kan vaak beroep doen op een enorm netwerk en kan je promoten via verschillende kanalen. De meeste artiesten hebben ook niet de middelen om een album op te nemen en te vermarkten. Daar komt dus het label aan pas.

Een promotiegalerie richt zich op de promotie en verkoop van werken van hedendaagse kunstenaars met wie ze een samenwerking heeft. Ze maakt deel uit van de primaire markten en is doorgaans de eerste om het werk van een kunstenaar aan te bieden. Promotiegaleries staan in voor de promotie, ondersteuning en bemiddeling van het werk van de kunstenaars en ontwikkelen daarvoor de nodige communicatiemiddelen. De galerie biedt dus een dienstverlening door het werk te tonen in de galerij of op beurzen bijvoorbeeld, soms zorgt zij ook voor restauratie. De galeriehouder bemiddelt eveneens bij tentoonstellingen als het werk wordt uitgeleend. De prijs die de kunstenaar hiervoor betaalt komt in de vorm van een provisie die met de verkoopopbrengst wordt berekend.

Een programmator bepaalt de agenda en het aanbod van een zaal of festival. Enerzijds is dat een praktische taak, anderzijds kan een programmator de identiteit van het huis vormgeven. maar toch is de selectie die de programmator maakt nog belangrijk. De programmator bepaalt de context, het grotere geheel waartoe die verschillenden gezelschappen en voorstellingen bijdragen.

Wat een programmator is voor zalen, is een curator voor musea en tentoonstellingen. Een curator is een zorgdrager (letterlijk uit het Latijn curare), die zorgt voor het behoud van de collectie. Maar ook voor de samenstelling. Door de keuze van werken die de curator maakt wordt de inhoud blootgelegd. De samenstelling die de curator maakt, verbindt de werken met elkaar en zorgt ervoor dat ze samen een betekenis krijgen. Soms geven curatoren opdrachten aan kunstenaars om rond een bepaald thema iets te maken.

Handelt in muziek, en de auteursrechten ervan. Probeert de inkomsten te vergroten door muziek aan te bieden voor games, films.

Hier gaat het om een kunsthandel. De galerie wordt eigenaar van het kunstwerk en zal het werk doorverkopen. Het risico ligt dan volledig bij de galerie, maar ook de eventuele winst natuurlijk.

Een boeker zorgt ervoor dat de artiest op een podium geraakt. Het is de tussenpersoon tussen de kunstenaar en de programmator of organisator. Een boeker zorgt voor toon- en speelkansen, maakt afspraken met de zalen, zoekt optredens, legt contacten met locaties.

Je werkt met een boeker samen als je een afgewerkt product hebt (theatervoorstelling, muziekalbum etc.) en je daarmee op het podium wilt staan.  Zelf boeken is enorm tijdrovend, dus veel artiesten besteden dit werkje liever uit. Een boeker draagt bij aan een vruchtbare carrière. Boekers hebben dan ook rechtstreekse connecties die de meeste artiesten niet hebben. Net zoals bij andere bemiddelaars in het kunstenveld is dit niet gratis…

Een castingbureau werft acteurs, dansers, figuranten, zangers voor een bepaalde bezetting, meestal in opdracht van een regisseur en/of producer.

Influencers bestaan er in allerlei vormen en maten; van nano tot mega. Ze zijn allemaal sterk aanwezig op sociale media en oefenen zo een invloed uit op een bepaalde doelgroep. Die invloed is gebaseerd op hun band met hun volgers. Hun enorme netwerk of nauwe band met hun volgers kan jouw reputatie, kunst of product een flinke boost geven. Influencers die bijvoorbeeld oprecht fan zijn van jouw voorstelling, kunnen op een natuurlijke manier bijdragen aan extra ticketverkoop of verspreiding.

Producers zorgen ervoor dat ‘de klus geklaard wordt’. Zij zijn de organisers, de fixers en vaak nemen zij de leiding over het project. Een producers is nauw betrokken bij het creatieproces, de productie. Dankzij een producer loopt de boel gecoördineerd. Time-management en budgetbeheer behoren tot de hoofdtaken van de producers. Producenten, daarmee bedoelt men meestal de geldschieters. Ze investeren in het project en staan dan ook vaak in voor de marketing en de promotie ervan. Maar beide termen worden door mekaar gebruikt. En net zoals bij alle go-betweens in de sector geldt ook hier: de mate van betrokkenheid hangt af van persoon tot persoon.

Een subsidiedossier schrijven is geen gemakkelijke taak. Hoe vertaal je jouw artistieke praktijk naar een samenhangend verhaal op papier? Waar leg je de accenten? En wat met die begroting, is dat in geheime code of zo? Voor wie er geen beginnen aan is, bestaan er agentschappen die gespecialiseerd zijn in dossiers schrijven. Het voordeel is dat deze mensen hun weg weten in het subsidielandschap. Nadeel is dan weer dat het een flinke duit kost om ze in te huren. Zelf schrijven kost veel energie, maar het levert je ook kennis op over je eigen praktijk en je positie in het kunstenveld.