Grensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag kan gaan over seksueel overschrijdend gedrag, pesten of geweld. Eigenlijk gaat het om alle gedrag dat jouw eigen persoonlijke grenzen overschrijdt. Vaak houdt dit ook verband met machtsmisbruik. En kan het strafbaar zijn.
Bij het begin van een samenwerking is het lonend om te investeren in gezamenlijk overleg over individuele verwachtingen en artistieke ambities. Samen open afspraken maken over hoe er met elkaar gewerkt én gecommuniceerd zal worden, vergroot het gevoel van veiligheid en vertrouwen bij iedereen.
Als je weet dat je kan rekenen op een luisterend oor zal je minder twijfelen om een ongemakkelijk voorval of ongelukkige uitspraak aan te kaarten. Weten wie je kan aanspreken om je bij te staan om te bemiddelen, geeft steun en uitzicht op herstel. De manier waarop een oplossing tot stand komt, is even belangrijk als de oplossing zelf.
Probeer je eigen grenzen aan te geven, benoem wanneer een bepaald gedrag of uitspraak te ver gaat voor jou. Dit is niet voor iedereen een makkelijke stap om te ondernemen. Spreek hier indien mogelijk ook een vertrouwenspersoon of verantwoordelijke over aan.
Mocht deze (preventieve) aanpak niet werken, blijft de situatie zich voordoen of vinden er ernstige feiten plaats dan zijn er bepaalde acties die je kan ondernemen met het oog op herstel en eventueel sanctionering.
Als getuige van grensoverschrijdend gedrag kan het moeilijk zijn gepast te reageren, omdat je niet altijd kan inschatten hoe het slachtoffer zich erbij voelt. Ga daarom ook in gesprek met het slachtoffer en minimaliseer diens gevoelens niet. Je kan het slachtoffer steunen door mee te getuigen of de persoon bij te staan in het melden van de situatie. Indien je je in een veilige context bevindt en je hiervoor de nodige draagkracht hebt, kun je ook de dader zelf aanspreken op diens gedrag of een welbepaalde uitspraak. Ook als getuige kan je melding maken van grensoverschrijdend gedrag. Let wel op dat je hierbij de grenzen van het slachtoffer niet nog verder overschrijdt.
Hierbij een overzicht van instanties of organisaties die je kan contacteren indien je geconfronteerd werd met grensoverschrijdend gedrag:
Engagement is een door kunstenaars geleide organisatie die zich inzet om grensoverschrijdend gedrag, seksisme en machtsmisbruik aan te pakken.
De Zorgcentra na Seksueel Geweld (ZSG) bieden allesomvattende zorg aan slachtoffers van seksueel geweld en advies aan hun steunfiguren. Deze zorg wordt aangeboden onder één dak door een speciaal opgeleid team.
Als je te maken kreeg met geweld kan je bellen naar de hulplijn 1712.
Neem met Tele-onthaal contact op als je nood hebt aan een gratis en anoniem gesprek.
Het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag is bereikbaar via telefoon, chat of mail. Via deze dienst kan je grensoverschrijdend gedrag in de sectoren sport, onderwijs, cultuur, jeugd en media of in een andere Vlaamse sector of organisatie melden, en bekijkt het meldpunt samen met jou hoe ze kunnen helpen.
Wil je juridische stappen zetten of een klacht indienen, dan kan je naar de politie gaan. Belangrijk hierbij is bewijzen te verzamelen. Bewijzen kunnen bijvoorbeeld in de vorm van printscreens van mails/sms’en, medische attesten of eigen notities met datum en locatie wanneer bepaalde situaties zich hebben voorgedaan.
Wil je als organisatie werken aan een beleid tegen grensoverschrijdend gedrag:
Overleg Kunstenorganisaties (oKo) en Sociaal Fonds Podiumkunsten ontwikkelde in samenwerking met Sensoa een beleidskader en toolbox tegen grensoverschrijdend gedrag. Met deze toolbox kunnen organisaties evalueren waar ze al staat en je krijgen er tips en tricks om hun beleid te verbeteren.
Meer informatie over grensoverschrijdend gedrag op onze website vind je via deze link.
